Van de redactie
Het voor u liggende Historisch Jaarboek 2016 bevat een rijke schakering aan artikelen, met bijzondere aandacht voor de Westlandse architectuur van de afgelopen anderhalve eeuw. Daarnaast ontbreken uiteraard artikelen over de tuinbouw niet en is er een interessante bijdrage over twee ’s-Gravenzandse buitenplaatsen en hun bewoners.
Zoals gebruikelijk is het openingsartikel gekoppeld aan de jaarlijkse excursie naar een in het Westland geworteld bedrijf. Die excursie ging het afgelopen jaar naar Rijk Zwaan in De Lier. Steven van Paassen, werkzaam bij Rijk Zwaan, heeft de belangrijkste gebeurtenissen uit de ruim negentigjarige geschiedenis van deze wereldspeler op het gebied van zaadveredeling en zaadproductie op papier gezet.
Piet van der Valk, onder meer bekend als schrijver van de rubriek De Westlander en zijn MoNUment in Het Hele Westland, heeft zich verdiept in de bouwproductie van de architectenfamilie Dessing. De bekendste telg uit dit geslacht is de Naaldwijker Aad Dessing. Veel van zijn ontwerpen, waaronder in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw gebouwde tuinderswoningen, zijn nog te bewonderen. Verschillende ervan zijn inmiddels aangemerkt als gemeentelijk monument.
Hans Endhoven en Aad van der Voort schrijven over de historie van de oude druiventuin Sonnehoeck aan de Holle Watering in Kwintsheul en over het ontstaan van de tuinbouw in dit gebied. Met recht hebben zij hun artikel de ondertitel ‘Een parel aan de Holle Watering’ meegegeven. In het verleden (zie Jaarboeken 1998 en 2010) heeft Hans al verschillende bijdragen aan het Jaarboek geleverd over de vroege tuinbouw. Aad is als vrijwilliger een van de drijvende krachten bij Sonnehoeck.
Het architectengeslacht Margry heeft kerken, pastorieën en scholen ontworpen. Bijna vijftig van hun bouwwerken uit het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw zijn aangemerkt als rijksmonument. Ook in het Westland hebben de Margry’s hun sporen nagelaten. Liduin Badoux-Grootscholten heeft haar bekroonde doctoraalscriptie over deze architectenfamilie omgewerkt tot een op het Westland toegespitst artikel voor het Jaarboek.
Het gebied van De Drie Boeren aan de Papelaan in Monster dankt zijn naam aan drie welgestelde middenstanders uit Monsterambacht. Zij kochten daar in 1699 gezamenlijk boerderij Het Duijfhuijs die in de volksmond al gauw de drieboerenwoning ging heten. Een deel van het boerenland werd door het driemanschap in percelen opgesplitst en verhuurd als tuinland. Nico ’t Hoen heeft voor het Jaarboek een artikel geschreven over dit vroege voorbeeld van projectmatige omzetting van landbouwgrond in tuinbouwpercelen. Zijn interesse in dit gebied komt voort uit het feit dat nogal wat van zijn voorouders generaties lang als tuinder hebben gewoond en gewerkt op en rond De Drie Boeren.
Maarten van der Schaft, die voor het vorige Jaarboek een artikel schreef over James de Fremery, bewoner van de buitenplaats Ouwendijck, gaat nu in op de bewoners van twee andere ’s-Gravenzandse buitenplaatsen, namelijk Oostduin en Alsemgeest. Hij besteedt daarbij bijzondere aandacht aan Sebastiaan Cornelis Nederburgh (1762-1811). Deze speelde al op jonge leeftijd een belangrijke rol in het landsbestuur, het bestuur van de Verenigde Oostindische Compagnie en uiteindelijk, als ‘curator’, ook in de opheffing daarvan. In de laatste jaren van zijn korte leven woonde hij op Oostduin.
Het Jaarboek wordt afgesloten met de Archeologische Kroniek van het Westland door Jitske Blom, de Bibliografie van in het afgelopen jaar verschenen boeken en artikelen over het Westland, opgesteld door Hennie van Raaij-Lipman, en met het Jaarverslag van de hand van de secretaris van het Genootschap Oud-Westland, Leen Valstar.
Inhoud
Open het complete jaarboek als pdf
| Stoer doorgaan Ruim 90 jaar Rijk Zwaan | Steven van Paassen |
| Architectuur van de Westlandse familie Dessing | Piet van der Valk |
| Sonnehoeck – een parel aan de Holle Watering | Hans Endhoven en Aad van der Voort |
| Bouwbureau Margry Architecten in dienst van de katholieke zuil in het Westland | Liduin Badoux-Grootscholten |
| De Drie Boeren Een vroeg voorbeeld van projectontwikkeling in de tuinbouw | Nico ‘t Hoen |
| De bewoners van de buitenplaatsen Oostduin en Alsemgeest in ‘s-Gravenzande Met bijzonder aandacht voor Sebastiaan Cornelis Nederburgh (1762-1811) | Maarten van der Schaft |
| Archeologische kroniek van het Westland – 2015 | Jitske Blom |
| Bibliografie van het Westland | Hennie van Raaij-Lipman |