Van de redactie
De jaarboeken worden gratis aan de leden aangeboden. Niet-leden kunnen een exemplaar kopen voor € 14,95. Bij elke Westlandse boekhandel en in de webshop ligt het meest recente jaarboek in de schappen. In de webshop en bij het Westlands Museum zijn daarnaast ook de oudere jaarboeken te koop, zolang de voorraad strekt.
We streven als redactie van het jaarboek naar een zo groot mogelijke verscheidenheid aan onderwerpen. Vooral Westlandbrede onderwerpen verdienen een plaats in het jaarboek, naast artikelen over lokale thema’s.
De afgelopen jaren bevatte elke editie wel één of meer Westlandbrede onderwerpen. Als we kijken naar de spreiding over de verschillende dorpen valt op dat relatief veel artikelen over Naaldwijk gingen en bijvoorbeeld Wateringen en Kwintsheul onderbelicht bleven. Dat laatste maken we in dit jaarboek goed. Overigens moet worden aangetekend dat we als redactie deels afhankelijk zijn van artikelen die ons worden aangeboden. Daarnaast benaderen we potentiële auteurs actief over onderwerpen die naar ons gevoel een plaats verdienen in het jaarboek. Voor de toekomst willen we graag een verschuiving naar wat kortere artikelen bewerkstelligen. Mogelijk is dit een stimulans voor amateurhistorici in het Westland die niet eerder publiceerden om de pen ter hand te nemen.
In deze 35e editie van het Historisch Jaarboek Westland treft u naast de vaste rubrieken een zestal artikelen aan. Ze beslaan de periode van het midden van de 17e eeuw tot nu.
Begin jaren zestig werd in Kwintsheul jeugdsoos VIVAX opgericht. Deze is in 1970 opgegaan in sociëteit Nederland 3. Het aanvankelijk op traditionele lijst geschoeide ontmoetingscentrum veranderde met de opkomst van de beatcultuur sterk van karakter. Ton van Zeijl heeft die ontwikkeling van nabij meegemaakt. In zijn artikel voor dit jaarboek doet hij daarvan verslag, mede aan de hand van interviews met betrokkenen van het eerste uur.
Direct na de Tweede Wereldoorlog hebben honderden jongemannen uit het Westland als oorlogsvrijwilliger of voor hun nummer gediend in Nederlands-Indië in verband met de daar ontbrande dekolonisatieoorlog (de politionele acties). In het artikel dat Adri van Vliet schreef voor het jaarboek staat niet het militaire optreden centraal, maar wordt met name ingegaan op de contracten van deze Indiëgangers met het thuisfront.
Hier en daar in het Westland vind je ze nog, smalle tuinderspaden, verstopt tussen de kassen. Peter van der Brugge schetst het ontstaan, het gebruik en het verdwijnen van dit dichte netwerk aan particuliere paden die tot in de jaren zestig vaak de enige manier waren om over land bij een tuinderij te komen.
Op de Krukiuskaart uit 1712 is het nog weidegebied, maar in de tweede helft van de achttiende eeuw werden de Wateringveldse Polders uitgeveend en ontstond één grote watervlakte. in 1848 en 1849 zijn ze drooggemalen. Jaap van Duijn heeft de historie van de vervening en droogmaking onderzocht en schreef er op verzoek van de redactiecommissie een boeiend artikel over voor het jaarboek.
Museum De Timmerwerf in De Lier is een begrip in het Westland. Tot 1997 is het een timmermanswerkplaats geweest. Gerben Dijkstra en Jan den Hoed hebben uitgebreid archiefonderzoek gedaan naar de geschiedenis van deze werkplaats over de afgelopen 350 jaar. Vooral de werkzaamheden van de timmerlieden hebben zij voor hun bijdrage aan het jaarboek belicht.
Vorig jaar hebben de historische verenigingen in het Westland meegewerkt aan een artikel over de oudste dorpsfoto’s in deze regio. De redactiecommissie heeft het initiatief genomen voor een vervolg in de vorm van een artikel over de oudste raadhuizen in de voormalige gemeenten van het Westland. Aan onze oproep hieraan mee te werken is ook nu weer enthousiast gehoor gegeven.
Het jaarboek wordt afgesloten met de gebruikelijke rubrieken: de archeologische kroniek, verzorgd door Wil Bol, de bibliografie, opgesteld door Blanka Vasiljević, en het jaarverslag van het Genootschap Oud-Westland door secretaris Liduin Badoux-Grootscholten.
Wij danken iedereen die heeft bijgedragen aan de totstandkoming van deze editie van het jaarboek, onder wie natuurlijk niet in de laatste plaats de auteurs.
Inhoud
| Van VIVAX tot Nederland 3 | Ton van Zeijl |
| Het thuisfront van Westlandse militairen in de Oost (1945-1951) | Adri P. van Vliet |
| Tuinderspaden in het Westland | Pieter van der Brugge |
| De vervening en droogmaking van de Oud en Nieuw Wateringveldse Polders | Jaap van Duijn |
| De Timmerwerf in De Lier Een werkplaats met 350 jaar geschiedenis | Gerben Dijkstra en Jan den Hoed |
| De oudste raadhuizen van het Westland | Redactie |
| Archeologische kroniek van het Westland over 2021 | Wil Bol |
| Bibliografie van het Westland over 2021 | Blanka Vasiljević |